Nowotwory jamy ustnej, krtani i gardła to choroby, których symptomy początkowo są bagatelizowane. Lekarze alarmują – w grupie osób chorych jest coraz więcej osób przed 40 rokiem życia. Jak wykryć pierwsze objawy, aby w porę uzyskać pomoc?
Od 1999 r. do 2013 r. liczba osób chorych na nowotwory głowy i szyi, z wyjątkiem mózgu i oka, zwiększyła się aż o 20 proc . Dodatkowo co roku odnotowuje się aż 11 tys. nowych przypadków, a 6 tys. osób rocznie umiera z tego powodu – takie przerażające dane podaje Krajowy Rejestr Nowotworów. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się osoby, które palą i nadużywają alkoholu. Jednak zdarza się także, że rak atakuje tych, którzy unikają tego typu używek.
Wykrycie choroby w pierwszym stadium daje dobre rokowania – 80 -90% szans na pełne wyleczenie. W drugim stadium odsetek przeżycia 5 lat wynosi 75 proc. Im później choroba zostanie zdiagnozowana, tym mniejsze są szansę na przeżycie.
Jeśli rak jamy ustnej nie zostanie wykryty znacząco wcześnie, może wymagać zabiegu chirurgicznego, radioterapii, a nawet chemioterapii. Śmiertelność jest wysoka. Szacuje się ją na około 50 %
Nawrót choroby pojawia się już po pierwszym roku po zabiegu. Najczęstszą przyczyną jej wznowienia jest nieprawidłowy wybór techniki przeprowadzanego zabiegu lub niedostateczna ilość wycięcia zmiany pierwotnej.
Jakie zmiany powinny zaniepokoić nas na tyle, żeby wybrać się do lekarza?
Pierwsze objawy raka jamy ustnej mogą przypominać zakażenia rozwijające się w obrębie błony śluzowej, np. aftę. Najbardziej charakterystyczne dla raka jamy ustnej są białe lub czerwone plamki, które mogą być umiejscowione na bocznej powierzchni języka lub wewnętrznej strony wargi. Guz może pojawić się także na dziąśle oraz podniebieniu twardym. Towarzyszy temu uczucie drętwienia w jamie ustnej, krwawienie oraz szczękościsk.
Kolejnym symptomem, który powinien nas zaalarmować to chrypka trwająca dłużej niż 2 tygodnie. Poza tym chory może mieć trudność z oddychaniem, a w zaawansowanym stadium choroby występuje ból przy połykaniu, który często promieniuje do ucha. Dodatkowo towarzyszy temu nieprzyjemny zapach z ust.
Jak leczy się raka jamy ustnej?
Po rozpoznaniu choroby, specjalista dobierze odpowiedni plan leczenia, dostosowany do potrzeb pacjenta. Zazwyczaj jednak przeprowadza się zabieg chirurgiczny, po którym pacjent podawany jest chemioterapii i radioterapii. U wielu osób poddawanych radioterapii zmian występujących w obrębie głowy i szyi, dochodzi do podrażnienia śluzówki jamy ustnej, suchości w jamie ustnej, trudności w połykaniu i zmian odczuwanego smaku.
Osoba chora powinna zgłosić się także do dentysty, ponieważ leczenie właśnie tego nowotworu może wywołać zmiany w obrębie jamy ustnej takie jak próchnica, osłabienie szkliwa. Podczas leczenia wskazane jest zrezygnowanie z jedzenia i picia produktów zawierających cukier. Warto także ograniczyć ilość przekąsek między posiłkami, zwłaszcza tych słonych.
